“Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán”.
(Mt 7, 1)
BÀI ĐỌC I: St 12, 1-9
“Abram ra đi như Chúa đã truyền dạy”.
Trích sách Sáng Thế.
Khi ấy, Chúa phán cùng Abram rằng: “Ngươi hãy từ bỏ quê hương, họ hàng và nhà cửa cha ngươi mà đi đến xứ Ta chỉ cho. Ta sẽ cho ngươi thành một dân lớn; Ta sẽ chúc lành cho ngươi, và Ta sẽ cho danh ngươi nên lớn lao, ngươi sẽ là một mối chúc lành. Ta sẽ chúc lành cho những ai chúc lành cho ngươi, và sẽ chúc dữ cho ai chúc dữ cho ngươi. Nơi ngươi mọi dân nước sẽ được chúc phúc”.
Abram ra đi như Chúa đã truyền dạy, và có ông Lót đi theo. Khi bỏ đất Haran, Abram được bảy mươi lăm tuổi. Ông đem Sarai, vợ ông, và Lót là cháu, cùng với tất cả tài sản và gia nhân mà họ có ở Haran. Họ ra đi đến đất Canaan. Khi họ tới nơi, Abram rảo qua các xứ cho đến Sikem, thung lũng thời danh. Bấy giờ người Canaan đang ở xứ này.
Chúa đã hiện ra với Abram và phán rằng: “Ta sẽ ban đất này cho dòng dõi ngươi”. Ông đã dựng ở đó một bàn thờ kính Thiên Chúa, Đấng đã hiện ra với ông. Rồi từ nơi ấy, ông đi đến núi ở phía đông Bêthel mà cắm trại: phía tây của trại là Bêthel và phía đông là Hai. Ông cũng dựng ở đó một bàn thờ kính Chúa, và khấn cầu danh Chúa. Abram cứ tiến dần mãi về (Nageb ở) phía nam.
ĐÁP CA: Tv 32, 12-13. 18-19. 20 và 22
Đáp: Phúc thay dân tộc mà Chúa chọn làm cơ nghiệp riêng mình (c. 12b).
1) Phúc thay quốc gia mà Chúa là Chúa tể, dân tộc mà Chúa chọn làm cơ nghiệp riêng mình. Tự trời cao Chúa nhìn xuống, Người xem thấy hết thảy con cái người ta. – Đáp.
2) Kìa Chúa để mắt coi những kẻ kính sợ Người, nhìn xem những ai cậy trông ân sủng của Người, để cứu gỡ họ khỏi tay thần chết, và nuôi dưỡng họ trong cảnh cơ hàn. – Đáp.
3) Linh hồn chúng con mong đợi Chúa, chính Ngài là Đấng phù trợ và che chở chúng con. Lạy Chúa, xin đổ lòng từ bi xuống trên chúng con, theo như chúng con tin cậy ở nơi Ngài. – Đáp.
TIN MỪNG: Mt 7,1-5
1 “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, 2 vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em.
3 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?
4 Sao anh lại nói với người anh em: “Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn”, trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?
5 Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.
SUY NIỆM
A/ 5 phút với Lời Chúa
SỬA MÌNH TRƯỚC ĐÃ
“Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?… Lấy cái xà khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.” (Mt 7,3.5)
Suy niệm: Có ba cái nhìn về một người: cái nhìn khách quan của người khác về ta, cái nhìn chủ quan của ta về chính mình và cái nhìn của Thiên Chúa về ta. Người khác nhìn ta từ bên ngoài, nên không thấy rõ mọi ngóc ngách của tâm hồn ta. Cái nhìn chủ quan của ta về mình cũng có thể sai lạc vì mình thường nghĩ tốt về mình. Chỉ mình Thiên Chúa mới có cái nhìn chính xác về ta, vì vậy chỉ mình Ngài mới có đủ khả năng và thẩm quyền để xét đoán ta.
Chúa dạy ta đừng vội xét đoán người anh em. Lý do: thói thường nhìn người khác chỉ thấy điều xấu, còn nhìn chính mình thì chỉ thấy điều tốt. Vì thế, trước khi sửa lỗi người khác, hãy sửa lỗi mình trước. Có lẽ ai cũng thấy được ta chẳng bao giờ sửa cho hết các thói hư tật xấu của mình, do đó, ta chẳng khi nào dám sửa lỗi anh em, khi không cần thiết.
Mời Bạn: Kiểm điểm bản thân để tháo gỡ những “cái xà” to tướng đang che khuất mắt mình, nhờ đó có cái nhìn khách quan và bao dung hơn đối với những khuyết diểm của anh em.
Sống Lời Chúa: Lâu nay bạn hay chỉ trích ai? Theo lời Chúa mời gọi hôm nay, bạn sẽ chừa bỏ thói xấu này bằng một hành động tích cực: nhận ra một tính tốt nơi người đó và cầu nguyện cho người anh em đó.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Giê-su, con thật bất công và lỗi bác ái khi xét đoán người anh em mà con không ưa thích. Xin Chúa tha thứ cho con. Xin giúp con nhớ rằng con không được quyền xét xử ai. Amen.
B/ Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist
ĐỪNG XÉT ĐOÁN
Người Hồi Giáo kể câu chuyện: Một ông chủ tiệm buôn bán đồ cổ, ông ta thường mua những đồ cổ có khi đã hư hại rồi đem về sửa chữa lại và bán cho khách hàng. Điều đặc biệt khiến mọi người thắc mắc bởi cách hành xử của ông: sau khi đã thỏa thuận giá cả với khách, ông không trực tiếp thu ngân kiểm tiền mà chỉ để một cái giỏ ở góc nhà, ai trả tiền thì cứ bỏ vào trong đó. Vì thế mà có những người gian trả thiếu, hoặc trả tiền giả. Thế rồi đấng Alla gọi ông về. Trước mặt Đấng tối cao, ông thưa với ngài: Lạy đức Alla chí thánh, Ngài biết con suốt đời không muốn xét đoán một ai, ngay cả khi con biết họ gian tham với con. Vậy, con xin ngài đừng xét đoán con, như con đáng tội. Bấy giờ, đức Alla phán: Được! một con người suốt cuộc đời nỗ lực không xét đoán ai, hãy vào hưởng hạnh phúc thiên đàng đã dành sẵn cho con.
Tin mừng hôm nay Chúa dạy chúng ta đừng xét đoán ai. Dĩ nhiên, không theo kiểu được yên thân, tính toán “mình không làm hại ai để không ai làm hại mình”, hay để ghi công trạng đáng Chúa ban thưởng đời sau. Không, chúng ta được Chúa cứu chuộc là do lòng thương xót vô biên của Ngài chứ không phải do công của chúng ta. Lạy Chúa, nếu như Ngài chấp tội nào ai đứng vững được chăng…
Nói như cha Cantametsa giảng thuyết của tòa thánh Vatican là chúng ta sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán đúng với lỗi phạm của mình, mà chúng ta được Thiên Chúa xét đoán theo tình thương yêu vô biên của Ngài. Vì thế, mà chúng ta dám thưa lên: Lạy Chúa xin đừng đoán phạt con trong cơn giận Chúa, xin đừng nghiêm trách con giữa cơn lôi đình… Vâng, Chúa xét đoán chúng ta với tình yêu. Ngài như ông chủ tha luôn món nợ 10 ngàn yến bạc, một số nợ quá lớn mà chúng ta không bao giờ, và không lấy gì trả cho cân xứng được. Điều ấy thôi thúc chúng ta nhớ lại xem có bao giờ chúng ta trót dại hành xử như tên đầy tớ ác nhân vừa thấy người đồng bạn mắc nợ có một đồng bạc, mà túm lấy bóp cổ, đòi nợ và tống giam anh bạn vào tù… ấy là khi ta xét đoán càn và kết án mà không có tình yêu thương, không thuộc trách nhiệm và bổn phận của mình.
Cho nên, Chúa mời gọi ta trở về với lòng mình, “lấy cái xà ra khỏi con mắt mình” để nhận ra những tổn thương, những thất bại của bản thân mà vô tình hay cố ý chúng ta đã phóng chiếu lên người khác, qua thái độ săm soi bắt lỗi, đổ tội kết án họ, làm như thể chỉ có người kia là tội lỗi tày đình còn mình vẫn tốt lành đẹp xinh.
Xét đoán càn người khác là một tội lỗi đức công bình. Phải thành tâm thú nhận rằng khi ta xét đoán một ai đó, ta thấy mình ở trên cao, ở vị trí quan tòa có quyền áp đặt đúng sai tốt xấu về tha nhân, nhất là những người vắng mặt. Đó là một cách tinh vi để ta tôn mình lên tiếm quyền của Thiên Chúa – Đấng phán xét công minh, Đấng thấu suốt lòng dạ con người. Và như vậy, càng săm soi xét đoán, ta càng phơi bày lòng gian ác của mình. “Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em mà cái trong con mắt mình thì không thấy?”
Một gia đình bạn trẻ dọn đến ở ngay bên cạnh nhà một người nông dân nghèo. Hôm sau khu vực đó bị cúp điện vào buổi tối. Người nông dân mới sai đứa con sang nhà bạn trẻ. Cô ơi nhà cô có nến không? Bạn này nghĩ thầm biết ngay là nó sang đây để xin nến mà. Nếu cho nó lần này thì lần sau rồi lần sau nữa nó lại xin. Thà không cho để tránh những phiền phức sau này. Nghĩ thế cô trả lời cậu bé: cô không có nến cháu ạ! Lúc đó đứa trẻ mới xòe tay ra. Cháu biết ngay là cô mới dọn đến đây, nên chưa kịp mua nến. Mẹ cháu sai cháu mang hai cây nến sang tặng cô ạ!
Nói như thế không có nghĩa là ta sống dửng dưng không xét đoán gì cả, nhưng ta hãy xét đoán trong yêu thương, như cha mẹ xét đoán con cái, như anh em chín bỏ làm mười, nhận xét góp ý để cho người ta tốt hơn chứ không phải là sỉ vả bôi xấu, kết án làm cho người ta sống không bằng chết. “Anh em xét đoán thế nào thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy, và anh em đong đấu nào thì Thiên Chúa cũng đong đấu ấy cho anh em”.
C/ Lm. Giuse Đinh Lập Liễm
ĐỪNG XÉT ĐOÁN NGƯỜI KHÁC
Chúa Giêsu nói với các môn đệ: anh em không được xét đoán lên án kẻ khác, vì việc đó thuộc quyền của Thiên Chúa. Anh em xét đoán kẻ khác thế nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ xét đoán anh em như vậy. Sao anh em thấy cọng rác nhỏ trong con mắt kẻ khác, còn cái xà trong mắt anh em, mà anh em không thấy, nghĩa là lỗi lầm nhỏ mọn của người khác thì anh em thấy rõ rồi phê bình lên án đủ thứ, còn tội nặng nề của anh em, anh em lại không chịu thấy, không chịu nhận, không lo sửa chữa. Hãy lo từ bỏ sửa chữa tội lỗi của anh em trước đã rồi anh em mới giúp được kẻ khác chừa bỏ lỗi lầm của họ.
Xénophon, nhà hiền triết Hy lạp sống vào giữa thế kỷ thứ 5 TCN đã nói như sau: “Thượng Đế đặt trên vai con người hai cái bị: một cái đằng trước, một cái đằng sau. Cái bị đằng sau chứa đựng tất cả những cái xấu của chính con người mình, còn cái bị đằng trước thì đầy rẫy những cái xấu của người khác. Do đó, con người khó mà thấy được những thiếu sót của mình, nhưng lại dễ dàng nhìn thấy những khuyết điểm của người khác”.
Khuynh hướng tự nhiên của con người là dễ dàng kết án người khác, nhưng lại tỏ ra dễ dãi với mình. Chúa Giêsu đến để chỉnh đốn khuynh hướng lệch lạc ấy. Ngài mời con người hoán cải, nghĩa là quay trở lại với mình, nhìn thẳng vào thực chất của mình, để từ những yếu đuối, bất toàn của mình để dễ dàng thông cảm và tha thứ cho người khác hơn. Đó là nội dung những lời khuyên của Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay.
Dân gian có câu:
Chân mình thì lấm lê mê,
Lại cầm bó đuốc mà rê chân người.
Hay:
Bàng quan giả tỉnh,
đương cục giả mê.
(Việc mình thì quáng, việc người thì sáng)
Chúa Giêsu vạch rõ tính cách của nhiều người trong chúng ta thường thì không thấy lỗi lầm của mình, nhưng lại soi mói dò xét cái lỗi của người khác mà lắm khi cái lỗi của chúng ta còn lớn gấp trăm lần cái lỗi của tha nhân.
“Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?” Cái lỗi nhỏ như cái rác của tha nhân thì mình dễ nhìn thấy, nhưng cái lỗi lớn như xà nhà của mình thì lại không thấy. Chúng ta dễ dàng kết án cái lỗi nhỏ nhặt của tha nhân, nhưng lại không ý thức về những tội tày đình của bản thân…
Con người không thể tự cho mình quyền xét đoán, phê phán người khác, mà chỉ có một mình Thiên Chúa, Đấng thấu suốt mọi sự. Ngài hiểu con người hơn chính họ và mời gọi con người hãy nhìn vào bản thân mình: hãy nhìn vào mắt mình để lấy cái xà đã đóng chặt vào đó, cái xà được kết tinh bằng lỗi lầm, thành kiến, ác ý. Lấy được cái xà, mắt sẽ trong sáng, con người sẽ nhìn rõ sự vật.
Cái nhìn của đôi mắt không có cái xà sẽ không còn là cái nhìn của phê phán, chỉ trích, nhưng là cái nhìn của Chúa Giêsu, một cái nhìn đầy yêu thương, tha thứ, mang lại cho kẻ được nhìn niềm tin yêu, hy vọng. Lêvi, người thu thuế, sẵn sàng bỏ mọi sự để theo Thầy; Giakêu, người thu thuế trưởng, đã thành tâm hoán cải, Mađalêna đã dứt khoát từ bỏ con đường tội lỗi. Tất cả đã chuyển hướng cuộc đời bởi cái nhìn từ ái bao dung của Chúa Giêsu (Mỗi ngày một tin vui).
Tóm lại, như lời Chúa Giêsu dạy: “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng đong bằng đấu ấy cho anh em” (Mt 7, 1-2), nghĩa là khi chúng ta dùng lăng kính chủ quan của mình để xét cho anh em thế nào, thì chúng ta sẽ phải trả lẽ trước mặt Thiên Chúa thể ấy. Vậy nên, nếu khi xét đoán, chúng ta cần biết nhìn lại chính mình, nhất là trong lời xét đoán về anh em có thực sự khách quan hay không, có thực sự vì yêu thương anh em và vì sự thật hay không.
Truyện: Biểu diễn trồng táo
Tại một xứ Hồi giáo, có một người đàn ông bị vua ra lệnh treo cổ, vì đã ăn trộm thức ăn của người khác. Như thường lệ, trước khi bị xử, tội nhân được nhà vua cho phép xin một ân huệ. Kẻ tử tội bèn xin nhà vua:
Tâu bệ hạ, xin cho thần được trồng một cây táo. Chỉ trong một đêm thôi, hạt giống sẽ nảy mầm, mọc thành cây và có trái ăn tức khắc. Đây là một bí quyết mà cha thần đã truyền lại cho thần. Thần tiếc là khi thần chết đi rồi, bí quyết này sẽ không được truyền lại cho hậu thế.
Nhà vua truyền chuẩn bị mọi sự để sáng hôm sau tử tội sẽ biểu diễn trồng táo. Đến giờ hẹn, trước mặt vua và các quan văn võ, tên trộm đào một cái lỗ nhỏ và nói:
Chỉ có người nào chưa hề ăn trộm của người khác mới trồng được hạt giống này. Vì tôi đã lỡ ăn trộm nên không thể trồng được.
Nhà vua vẫn chiều lòng tên ăn trộm, nên quay sang nhìn tể tướng. Sau một lúc do dự, vị tể tướng thưa:
Tâu bệ hạ, thần nhớ lúc còn niên thiếu, thần cũng đã có lần lấy của người khác. Thần nhận thấy không đủ điều kiện để trồng hạt táo này.
Nhà vua đưa mắt nhìn quanh các quan văn võ đang có mặt. Ông nghĩ may ra quan thủ kho trong triều là người nổi tiếng trong sạch có thể đủ điều kiện. Nhưng quan thủ kho cũng lắc đầu từ chối và tuyên bố với mọi người rằng ông cũng đã có lần gian tham trong chuyện tiền bạc.
Không tìm được ai, nhà vua mới định cầm hạt táo đến bỏ vào lỗ. Nhưng ông cũng chợt nhớ ra lúc con nhỏ ông đã có lần đánh cắp báu vật của vua cha.
Bấy giờ người tử tội mới chua xót lên tiếng:
– Tâu bệ hạ, các ngài là những người quyền thế cao trọng, không thiếu thốn gì. Vậy mà các ngài không thể trồng được hạt táo này, chỉ vì các ngài cũng đã có lần lấy của người khác. Còn hạ thần, một con người khốn khổ, chỉ vì lỡ lấy thức ăn của người khác cho đỡ đói, thế mà các ngài đã kết án treo cổ hạ thần.
Nghe thế, nhà vua và cả triều thần như xốn xang trong lương tâm. Ông bèn ra lệnh phóng thích người ăn trộm.
